Bij hoge uitzondering strekt Festival Dag in de Branding zich deze zondag uit voorbij de stadsgrenzen van Den Haag. In het Orgelpark in Amsterdam is muziek te horen van de winnaars van de Willem Pijper Prijs 2023, Cecilia Arditto Delsoglio en Trevor Grahl. Bestaand werk – maar ze schreven voor de gelegenheid ook allebei een nieuw stuk, waarvoor zij van Festival Dag in de Branding en het Orgelpark een compositie-opdracht kregen.
De aanleiding om uit te wijken naar het Orgelpark is de prijswinnende compositie van Trevor Grahl. Zijn Music for Malmö is gemaakt voor een specifiek, door midi aangestuurd orgel, waarvan er wereldwijd maar een paar te vinden zijn. Sterker nog, zelfs in het Orgelpark kan het werk niet worden uitgevoerd zonder ingrijpende herprogrammering van de midi. In plaats daarvan speelt Grahl Of Ancient Days, een ouder werk dat hij speciaal voor het Orgelpark maakte, en dat de basis voor Music for Malmö vormde. Grahl noemt de stukken ‘tweelingen’: ‘Het hart van Of Ancient Days is hetzelfde als dat van Music for Malmö,’ zegt hij.
Een paar jaar geleden kwam Trevor Grahl een bandopname uit ca. 1980 tegen met Poolse kerkliederen. De liederen werden gezongen door het koor van St. Hedwig’s, de katholieke kerk uit de streek waar zijn moeder vandaan komt in Ontario (Canada). De basale harmonieën, steeds herhalende melodieën en de hese klank van het kleine orgel maakten bij Trevor onmiddellijk zijn vroegste muzikale herinneringen wakker. Dit inspireerde hem om een dialoog te componeren tussen zijn huidige muzikale zelf en zijn voorgeschiedenis. In Śpiewnik horen we stemmen uit de oude bandopname in combinatie met nieuwe muziek en elektronisch gemanipuleerde samples. Met dit stuk keert Grahl terug naar één van zijn muzikale wortels, om die wereld, die muziek, dat overbekende klankbad, helemaal als nieuw te ervaren.
Ook Cecilia Arditto componeerde werk in opdracht van het Orgelpark. La arquitectura del aire/The architecture of air uit 2009 is een compositie voor orgel en twee slagwerkers – maar verwacht geen overrompelende klankmassa. La arquitectura del aire gaat over ‘de ruimte tussen de dingen’, aldus Arditto: de drie musici staan op verschillende plekken in de zaal opgesteld en vormen zo een driehoek. Daarbinnen communiceren ze ‘via lucht en draden’: een oude melodica, radioruis, een blikjestelefoon. Zo creëren ze het stuk ‘met bijna niets’ en scheppen ze een akoestische én visuele ‘kathedraal van lucht’, in de woorden van de componist.
Het nieuwe werk voor ‘organist en rekwisieten’, dat Arditto voor dit concert heeft gecomponeerd, gebruikt de ruimte op een andere manier. De organist zit op de begane grond, tussen verschillende voorwerpen en verplaatst zich in de ruimte. In het vorige stuk bepaalden de voorwerpen de ruimte, in het nieuwe stuk is het precies andersom.